Profile

Dé basis voor het basisonderwijs

Columns
13/05/2024
Leestijd 2-3 minuten
Geschreven door Naomi Smits

Voorlezen is een must!

‘Serieus juf, je kunt ons toch zo niet het weekend insturen?’ Tim kijkt me met rode wangen van opwinding aan. ‘Ja, dat kan ik wel,’ antwoord ik. En om mijn verhaal letterlijk kracht bij te zetten, klap ik het voorleesboek met een dramatisch gebaar dicht. Het is vrijdagmiddag, ik heb ingevallen voor mijn grieperige duo en zojuist de dag afgesloten met een extra moment voorlezen.

Save the children

Van alle kanten hoor ik gemopper en dat snap ik ergens wel. Hoe irritant is het dat de juf stopt op het allerspannendste moment uit het boek? Hoe naar is het dat groep 8 het hele weekend met een cliffhanger moet dealen? Ik moet lachen. ‘Jullie vonden dit verhaal in het begin toch helemaal niet leuk?’ Dat klopt. De zinnen zijn langer dan dat mijn leerlingen gewend waren, het is rijk aan prachtige taal en er zitten meerdere lagen in. “Voorlezen stelt leerlingen in staat om teksten te ervaren die ze wel interessant vinden, maar uit zichzelf nog niet goed kunnen lezen omdat het niveau te hoog is”, zo stelt Lees! (een offensief van de Onderwijsraad en Raad van Cultuur, 2019). En ook al kan je een soortgelijk verhaal prima technisch lezen, dan is het nog maar de vraag of je snapt wat je leest. Als leerkracht lees ik dus niet alleen voor, maar neem ik mijn leerlingen echt mee in het verhaal. We bespreken passages, verplaatsen ons in de personages en doen voorspellingen over de afloop.

Het gemopper heeft plaatsgemaakt voor verwondering en verbeelding; mijn achtstegroepers leven intens mee de bijzondere vriendschap tussen een meisje en een ijsbeer. Voorlezen is zo ontzettend belangrijk (denk aan fantasie, inlevingsvermogen, taalgevoel, begrip, woordenschat). Het is schrikbarend dat er nog door te veel leerkrachten niet, nauwelijks of onder niveau wordt voorgelezen. Een filmpje in de pauze wint het steevast van een prachtig boek. Zo zonde. Daarbij komt dat leerkrachten vaak niet weten wát ze moeten voorlezen en dus grijpen naar een boek wat leerlingen zelf ook lezen (hallo gemiste kans). Ook weten leerkrachten niet altijd hóe ze spannend/boeiend/mooi kunnen voorlezen. Maar de klas aan je lippen laten hangen, kun je gelukkig prima trainen. Voorlezen is namelijk een must. Dus lieve leerkrachten, lees elke dag voor! Laat kinderen genieten van verhalen, gedichten, sprookjes en andere rijke teksten. Laat leerlingen kennismaken met (non-)fictie die ze nog niet kennen of zelf (nog) niet zouden lezen. Neem ze mee van de eerste tot de laatste bladzijde. Net als ik met veel liefde doe.

Wanneer ik enkele weken later de laatste regels heb voorgelezen, is het muisstil in de klas. Iedereen laat het verhaal bezinken. Van gemopper om het ‘moeilijke boek’ tot gemopper om vette cliffhangers… dat voorlezen iets met de mens doet, moge duidelijk zijn.

Book iconMediatips

Extra voorleestips
– Weet wat er voor te lezen is; bouw repertoirekennis op!
– Wissel af qua boeken: klassiekers versus recente boeken, verschillende genres, auteurs, thema’s etc.
– Werk met stemmetjes… of juist niet (doe wat voor jou goed voelt)!
– Wees slim en lees het boek eerst zelf voordat je gaat voorlezen!
– Waak voor een overvol rooster, maar geef voorlezen altijd een vaste plek!
– Wil je pauze tv echt niet opgeven? Zoek dan een ander moment uit om voor te lezen! (Maar doe het wel en zet voorlezen op je rooster!)

Boekentip
De Laatste Beer van Hannah Gold

Naomi Smits