Inloggen
Abonneren
Contact
Weg uit die onderwijsachterstanden
Onderwijsminister Slob komt binnenkort met een nationaal plan om onderwijsachterstanden weg te werken. De term ‘onderwijsachterstanden’ roept nogal veel reacties op bij schoolleiders, leerkrachten en deskundigen. Wat mij betreft is er sprake van spraakverwarring. Duidelijkheid zorgt voor perspectief.
Verschillende aannames en perspectieven op onderwijsachterstanden lopen bij deskundigen nog door elkaar. Wat mij betreft is het een pedagogische-didactische spraakverwarring. Onderwijs kan nooit achterlopen, omdat het een onderwijs een middel is om leerlingen te laten leren en ontwikkelen. In ieder geval mag geen enkele leerling, maar ook de maatschappij hier het slachtoffer van worden.
Pedagogisch gezien kunnen leerlingen tijdens de lockdown een deuk in hun welbevinden en zelfbeeld hebben opgelopen. Daarnaast zijn behoorlijke gaten in ons onderwijsprogramma en planning gevallen. De verschillen in de beheersing van ons onderwijsaanbod zijn groter geworden: de ene leerling heeft van de vrije ruimte geprofiteerd en leerde misschien wel meer dan op school terwijl andere leerlingen nauwelijks van het online onderwijs heeft geprofiteerd.
We hebben wel een probleem als het gaat om eindtoetsen en examens. Kunnen we van (alle) leerlingen verwachten dat ze over de lat van examens en toetsen heen kunnen springen? We kunnen immers niet de meetlat aanpassen: we hebben destijds vastgesteld dat de diploma’s een maatschappelijk aanvaardbare kwalificatie zijn. Een leerling die niet goed kan lezen, een vak niet beheerst, kan daar gewoonweg geen diploma voor krijgen. Dan neem je de leerling, maar ook de maatschappelijke waarde daarvan niet serieus. Wie wil er nu een dokter aan zijn bed die de module ‘opereren’ niet goed heeft kunnen volgen?
Kinderen kunnen niet achterlopen ten opzichte van hun eigen ontwikkeling. We moeten zowel pedagogisch als onderwijskundig aansluiten bij waar kinderen nu staan. Met de pedagogen ben ik het eens dat we oog moeten hebben voor wat deze kinderen bezighoudt. Dit geldt overigens ook voor leerkrachten: zet het onderwijs niet onder druk, maar zoek naar passende interventies. We kunnen niet door met de dingen die we eerder hadden gepland.
Vanuit mijn perspectief zou ik zeggen: bepaal op een verantwoorde manier waar elke leerling staat: Ga in gesprek, toets, stem af. Zorg dat elke leerling weet wat hem of haar te doen staat? Focus op de volgende stap, op het te bereiken doel. Herontwerp je onderwijsprogramma en zorg dat leerlingen successen opdoen.
De term ‘onderwijsachterstanden’ roept veel reacties op. Kunnen kinderen achterlopen op hun eigen ontwikkeling? Onze redactievoorzitter Pieter Gerrits schreef er een blog over. We zijn benieuwd naar jouw mening!
