Profile

Dé basis voor het basisonderwijs

Taal
13/06/2022
Leestijd 3-4 minuten
Geschreven door Marieke Baselmans

Leesoffensief

Als leerkracht wil je dat je leerlingen op school gemotiveerde lezers worden én blijven. Maar hoe doe je dat? En waar haal je gedegen, op onderzoek gestoeld, advies dat direct toepasbaar is in de praktijk?

Save the children

Er zijn tal van organisaties en stichting die zich bezighouden met gedegen leesaanpak en die je kunt raadplegen. Zoals Stichting Lezen, die als doel heeft om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken, zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. Dat doet de stichting met een effectieve leesbevorderingsaanpak. Op de site van Stichting Lezen staan tal van onderzoekspublicaties.

Stichting Lezen
Stichting Lezen publiceert, in samenwerking met uitgeverij Eburon, namelijk proefschriften en congresbundels. Daarnaast geeft het een eigen Stichting Lezen-reeks uit en het Leesmonitor Magazine. In het meest recente magazine staan de (on)gelijke kansen in taal en lezen centraal, die door de coronacrisis in een stroomversnelling zijn gebracht. Ingegaan wordt op welke oorzaken en mogelijke oplossingen er zijn voor het ontstaan en bestaan van ongelijke kansen. Daarnaast is het een aanrader om een abonnement te nemen op Lezen, het tijdschrift voor professionals die leesbevordering in de praktijk vorm en inhoud geven. Het biedt de kennis en de praktijkvoorbeelden om leesbevordering en literatuureducatie aantrekkelijker en effectiever te maken. Met volop aandacht voor auteurs, illustraties en boeken. Het tijdschrift verschijnt vier keer per jaar.

Omring je leerlingen met boeken en lees zelf vooral ook in kinderboeken

Save the children

De leescoalitie
Stichting Lezen is voorzitter van het samenwerkingsverband De leescoalitie. Die onder andere de campagne Springlezend initieert. Hiermee wordt de belangrijke rol van leerkrachten onderstreept en goede voorbeelden van bevlogen leerkrachten getoond. Als leerkracht kun je inspiratie voor goed leesonderwijs delen én vinden op www.springlezend.nl. Iedereen die lesgeeft aan kinderen tussen de 9 en 15 jaar wordt uitgenodigd om hieraan mee te doen. Door een tip te geven via de website en zo ambassadeur te worden, of door tips van andere leerkrachten te bekijken of deel te nemen aan georganiseerde activiteiten. Op www.springlezend.nl staat meer informatie.

Nascholing
Daarnaast organiseert Stichting Lezen (online) netwerkvorming en scholing om nieuwe onderzoeksresultaten te delen, kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen. Het jaarlijkse congres ‘Lezen Centraal’ vindt op 5 april 2023 weer plaats. Het jaarlijkse congres is uitermate geschikt om de opgedane kennis te delen met je team. De diverse sprekers gaan in op actuele onderwerpen, waarmee je direct op je school aan de slag kunt. Het afgelopen congres stond in het teken van rijke teksten. Hoe je deze kunt combineren met de thema’s van de zaakvakken en dat je zo (begrijpend) lezen integreert door de schooldag heen.

Lezen in het PO
Onlangs is de site www.lezeninhetpo.nl gelanceerd. Stichting Lezen, SLO en de Taalunie willen met deze website bijdragen aan de leesvaardigheid en leesmotivatie van basisschoolleerlingen in Nederland. Het is een uitgebreide databank waar al je mogelijke vragen als leesbevorderaar worden beantwoord. Naast handige tools, zoals de quickscan en de boekentiplijst van voormalig Kinderboekenambassadeur Manon Sikkel, kun je dieper ingaan op de materie door op de links van de wetenschappelijke onderzoeken te klikken.

Taalunie
De site www.rijketeksten.org geeft antwoord op de vraag wat nu rijke teksten zijn, hoe je ze herkent en waarom het zo belangrijk is om ermee te werken in de klas. Op de website vind je voorbeelden van rijke teksten voor je leerlingen vanaf 6 jaar om de taallessen en lessen in vakken als aardrijkskunde en geschiedenis mee te verrijken. De website is bedoeld voor leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs.

Leestips
Een steeds terugkerend advies van alle leesbevorderende organisaties: omring je leerlingen met boeken en lees zelf vooral ook in kinderboeken. Hieronder en in het kader hieronder staan tips voor boeken in je klas.

Een boek uitgelicht
Het boek Het spook van Villa Donkerhout (Uitgeverij Billybones, 2021) gaat over Marie Boe, die woont op Zilvermaaneiland, een sprookjesachtige plek aan de zee. Op een middag spoelt de geheimzinnige koffer van haar pas overleden oma aan op het strand. Marie en haar beste vriend Jasper ontdekken wat er in de koffer zit, en hoe je het kunt oproepen. Vlot geschreven teksten met prachtige full colour illustraties. Geschikt voor lezers van 8 jaar die van spanning en avontuur houden, en van niet al te dikke boeken. De auteur weet de spanning hoofdstuk na hoofdstuk erin te houden en schrijft heldere, beschrijvende zinnen, waarbij de omgeving en de karakters van de hoofdpersonages goed uit de verf komen.

2 leestips

Rutger en Thomas, De magische halsband (Kosmos, 2021)
Net als in de YouTubefilmpjes speelt hond Paco in dit boek een belangrijke rol, naast zijn baasjes Rutger en Thomas. Het boek zit vol avontuur, maar met een goede afloop en een mooie boodschap. Iedereen verdient een twee kans, zelfs degene die eerst slechte voornemens heeft, verandert in het verhaal. En hond Paco? Die toont ware compassie. De illustraties zijn kleurrijk en afwisselend. Van een complete strippagina tot losse beelden en full colour tekeningen die hele bladzijden beslaan. Aanrader voor je leerlingen die deze YouTubers al volgen.

Maarten Kuipers, Roljoch (Condor, 2021)
Wat een heerlijk absurd verhaal in de stijl van Roald Dahl, maar dan helemaal van deze tijd. Met een kind als held in hoofdrol, die zichzelf met behulp van YouTube leert autorijden. En dat nog wel met rolschaatsten aan, omdat hij anders niet bij de pedalen komt. Uiteraard niet zomaar een ritje voor de lol, maar uit pure noodzaak. Je bent een held of niet. Met een heerlijke schurkenrol voor de gemene stiefvader. De schrijver heeft hele leuke plotwendingen in het verhaal verstopt, zoals geen happy end, want het verhaal is echt gebeurd.