Profile

Dé basis voor het basisonderwijs

Taal
10/10/2022
Leestijd 3-4 minuten
Geschreven door Marieke Baselmans

Lezen in de opvang

Als kinderen door de pedagogisch medewerkers van de buitenschoolse opvang (BSO) geënthousiasmeerd worden om te lezen, creëer je verlengde leestijd na school.

Save the children

In Nederland leest bijna 70 procent van de zevenjarigen thuis vrijwel dagelijks een boek. Op twaalfjarige leeftijd is dit nog maar 35 procent. Lezen in de vrije tijd is dus voor een grote groep jonge kinderen een aangename tijdsbesteding. Door de pedagogische medewerkers de rol als leesbevorderaar te geven, komen kinderen ook na school in aanraking met boeken en leesbevorderingsactiviteiten. Hierin ligt een kans om ook de oudere basisschoolleerling te enthousiasmeren voor het vrijetijdslezen.

Vul boekenruimte met regels
Ben je als medewerker op zoek naar inspiratie voor het lezen te promoten op je BSO? ‘Zorg dat in de BSO-ruimte boeken aanwezig zijn’, zegt Li Lefébure in haar handboek Lezen was nog nooit zo leuk! ‘Alle boeken die kinderen leuk vinden om te lezen, van weetjesboeken tot aan moppenboeken. Zorg dat ze ook eens met een maatje kunnen lezen. Organiseer eens een toneelleesactiviteit. Of ga aan de slag om met de kinderen zelf een boek te maken. Dat kan een boek vol verhalen zijn, maar ook een dichtbundel.’
‘Boeken zijn vitamine voor de hersenen’, legt de auteur uit. ‘Lezen ontspant en traint het concentratievermogen van kinderen. Verder zorgt het ervoor dat de fantasie ontwikkeld wordt en dat sociale en emotionele vaardigheden worden ontwikkeld.’
Vraag aan de leiding van de BSO om de volgende regels samen met de kinderen vorm te geven op een zelfgemaakte poster. Dit zien ouders weer bij het ophalen van hun kinderen. Dit geeft weer een extra stimulans om ook thuis meer met (voor)lezen aan de slag te gaan.
• Tanden poetsen = gezonde tanden.
• Vitamine eten = een gezond lijf.
• Lezen = een gezond en ontspannen brein.

Kinderen kiezen sneller voor lezen als er een leesplek is met een aantrekkelijke en gevarieerde boekencollectie voor alle leeftijden

Ontspanning opzoeken
Voor kinderen die na een drukke schooldag willen afschakelen, kan even wegduiken in een boek een ideale ontspanning zijn. De magische apotheek. De erfenis van villa Evie van uitgeverij Van Holkema & Warendorf is een boek dat zich hiervoor uitstekend leent.
Lucie en haar vrienden zijn allemaal sentifleurs, ze beschikken over een talent waarmee ze met behulp van geuren de gevoelens van anderen kunnen lezen en zelfs beïnvloeden. Hun vijand Edgar wil dit talent met het middel ‘de zielloze dood’ over de hele wereld uitroeien. Maar daarvoor heeft hij een zwarte wisselbloem en meteoor-poeder nodig.
Gelukkig wordt de magische apotheek beschermd door magische geuren. Naast rijke zinnen met woorden die de woordenschat van je leerlingen uitbreiden, verweeft de auteur ook levenswijsheden door het boek heen. Zoals dat om hulp vragen juist moedig is, en als je iets fantastisch bezit, maar dat ook machtig is, je het beter kunt delen met anderen. Aanrader voor kinderen in de bovenbouw die van fantasieverhalen houden, met een magisch tintje.

Leeshoek inrichten
Kinderen kiezen sneller voor lezen als er een leesplek is met een aantrekkelijke en gevarieerde boekencollectie voor alle leeftijden. Een plek die zo gezellig én rustig is dat ze er graag zitten. Het spreekt misschien voor zich: een afgescheiden plek met kussens of een bank en alleen maar aantrekkelijke leesmateriaal. Naast kinderboeken zijn hier ook tijdschriften, kinderkranten en misschien zelfgeschreven boekjes. Heb je als BSO niet genoeg budget? Schakel dan de bibliotheek in om je leeshoek geregeld te ‘verversen’ en om boeken bij thema’s te leveren. Verhoog de sfeer ook door de leeshoek aan te kleden met bijvoorbeeld kinderboekenposters. Zorg dat er iemand verantwoordelijk is voor het op orde houden van de leeshoek.

Verwerkingsactiviteiten
Bij een BSO passen activiteiten als knutselen, toneelspelen of een filmpje maken heel goed. De inspiratie daarvoor kun je uit een verhaal halen. Houd de verwerkingsactiviteit dicht bij het verhaal. Het verhaalbegrip en het plezier worden hierdoor versterkt. Na de nodige voorbereiding begin je met een stuk voorlezen en een kort gesprek over het verhaal. Daarna kunnen de kinderen zelf aan de slag. Veel concrete, uitgewerkte voorbeelden bij boeken, speciaal voor de BSO, vind je op www.leesplan.nl/kinderopvang/praktische-tips.

2 Leestips

Cis Meijer, Verdoofd (De Fontein, 2014)
Deze young adult-thriller is een makkelijk en vlot te lezen verhaal. Het gebruik van korte zinnen en niet al te moeilijk taalgebruik zorgen voor een snelle stijl. Steeds vaker ontdekken leerlingen van groep 8 dit genre. Vooral leerlingen die uitgekeken zijn op de boeken die qua belevingswereld bij de basisschoolleeftijd passen. Hoofdpersoon Lotte is vastbesloten haar vermiste zus, die als fotomodel in Parijs werkt, op te sporen. Dwars door de straten van Parijs gaat de tocht met een spannend en verwassend plot. De schrijfster put uit eigen ervaring als model en combineert dit in het boek met haar liefhebberij kunst.

Jeff Kinney, Het leven van een loser. Kopje onder (Fontein, 2022)
Met vijftiende deel van de Loser-serie is de serie niet meer weg te denken uit de schoolbibliotheek. Voor veel kinderen is dit het boek waardoor ze met plezier lezen. Door de humor en de veelvuldige illustraties lezen ze met een vaart door het boek. Voor kinderen van acht jaar en ouder. In dit deel reist de familie Botermans met de camper door het land, maar een wolkbreuk en stijgend water zetten hun vakantie op de kop: wordt het pompen of verzuipen of is de vakantie nog te redden? Voor je leerlingen die een boekbespreking willen houden over deze serie is de link www.graphic-novels.nl/boekbespreking een goede tip.