Inloggen
Abonneren
Contact
Lezen: wat werkt?
Bij evidence-informed werken combineer je onderzoek met praktijkkennis. Dat is een belangrijke voorwaarde voor onderwijskwaliteit, maar hoe pak je het goed aan op het gebied van leesbevordering?
Een goed opgezette site is LezeninhetPO.nl. Stichting Lezen, SLO en de Taalunie willen met deze website bijdragen aan de leesvaardigheid en leesmotivatie van basisschoolleerlingen in Nederland. De site heeft diverse bouwstenen, waaronder: ‘Werken aan leesmotivatie’. Leesmotivatie heeft invloed op het leesgedrag en op de leesvaardigheid van leerlingen. Over wat motivatie is, zijn veel verschillende theorieën in omloop. Wat is leesmotivatie in de kern? En hoe komt die tot stand? De leesmotivatie van leerlingen is het grootst als zij zich autonoom, competent en verbonden voelen tijdens het lezen, en wanneer zij lezen waarderen, interessant vinden en positieve leerdoelen nastreven.
Podcast leesmotivatie
Wil je weten hoe je leesmotivatie stimuleert als leerkracht? Dan klik je op LezeninhetPO.nl verder onder het button ‘In de praktijk’, waar je onder andere de ‘Podcast Onderwijskansen – Leesmotivatie bevorderen’ vindt. In deze Podcast van het Nationaal Regieorgaan Onderwijs (NRO) vertellen leerkracht Linda Vaessen en curriculumontwikkelaar Joanneke Prenger over het bevorderen van leesmotivatie, thematisch geïntegreerd taalonderwijs en het ondersteunen van leerlingen bij hun boekkeuze.
Ook is er de Leesknokploeg opgezet door enthousiaste onderwijsprofessionals met een duidelijke missie: zij willen alle kinderen en volwassenen aan het lezen krijgen. Dit doen zij door zachtaardige (kinder)boekpromotie in te zetten. ‘Zien lezen doet lezen’, vinden zij. Ze geloven erin dat je ieder kind aan het lezen kunt krijgen, en dat de lezende leerkracht daar een belangrijke en betekenisvolle rol in speelt. Omdat zij voor de klas staan of in het onderwijsveld werken, weten ze wat er speelt. Zij praten vanuit hun praktijkervaring en expertise als onderwijsprofessional over boeken en lezen en delen hoe zij de promotie en leesbevordering uitvoeren in hun klas en op hun school. Op www.leesknokploeg.nl vinden ouders, leerkrachten en leerlingen tips, inspiratie en de laatste nieuwtjes op leesgebied.
Leesbevordering stimuleren bij leerlingen, valt en staat met het aanbod van goede boeken
PO-Raad
Omdat steeds meer onderwijsprofessionals hun onderwijs ‘evidence-informed’ willen verrijken, heeft de PO-Raad de afgelopen jaren de verbinding tussen onderwijs en onderzoek versterkt. Door inzichten uit de wetenschap beter vindbaar en toegankelijk te maken, en beter aan te laten sluiten op de vragen binnen het onderwijs. Zoals de digitale Leeromgeving Onderzoekscultuur, die je ondersteunt om op een onderzoekende manier te werken aan onderwijsontwikkeling. Onderwijsprofessionals, team, schoolleiding en bestuur werken samen. Alle medewerkers zijn eigenaar van de ontwikkeling. Verder kun je als school putten uit de kwaliteitswaaiers van de Kennistafels en regionale Kennisagenda’s: www.platformsamenonderzoeken.nl.
Ook kun je als leerkracht gratis toegang krijgen tot EBSCO Education Source (www.ebsco.com). Een database met wetenschappelijke artikelen over onderwijsonderzoek. Ruim één miljoen artikelen in EBSCO zijn vrij toegankelijk te lezen en te downloaden. Aanleiding voor deze dienst is de roep vanuit het onderwijsveld om vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties.
Ook kun je het NRO-congres bezoeken op woensdag 8 november in de Jaarbeurs Utrecht.
Op dit NRO-congres staan actuele onderwijsvraagstukken en evidence-informed werken centraal: www.nro-congres.nl.
Handboeken
Op het gebied van leesbevordering zijn er ook diverse handboeken die je helpen om beleid rondom leesbevordering te integreren in te praktijk:
• Mirjam Noorduijn, Het boekenboek (Leopold, 2016).
• Li Lefébure, Lezen was nog nooit zo leuk (Clavis, 2021).
• Jos Walta, Open Boek. Handboek leesbevordering (De Boekenberg, 2020). Dit handboek gaat in op alle aspecten die belangrijk zijn bij leesbevordering als basis voor het leesonderwijs. De opleiding Open Boek en de pabo-minor Open Boek maken gebruik van dit handboek.
• Naomi Smits, Wie niet leest is gek (Pica, 2023). Een bron van inspiratie voor leerkrachten. Voorzien van boordevol tips van lezende leerkrachten en kinderboekenschrijvers en boekverkopers. Met diverse leeslijstjes om te delen onder je collega’s. Voor elk type lezer is er wel een tiplijst opgenomen.
Leer ze lezen
In Leer ze lezen zijn 23 kernpublicaties uit internationaal onderzoek bijeengebracht. Leesonderzoekers Amos van Gelderen, Kees de Glopper en Roel van Steensel selecteerden 23 kernartikelen over de fundamenten van goed leesonderwijs. Onderwijsjournalist Bea Ros beschrijft in een toegankelijke stijl hoe leerkrachten en schoolleiders uit het basisonderwijs iedere leerling kunnen leren lezen. Leer ze lezen (www.leerzelezen.nl) bestrijkt het hele palet van ontluikende geletterdheid tot en met tekstbegrip en geeft uitsluitsel over het belang van onder meer leesmotivatie, leesstrategieën en thematisch leesonderwijs.
2 Leestips
En natuurlijk valt of staat leesbevordering stimuleren met het aanbod van goede boeken. Zoals de boeken die zijn onderscheiden met de prestigieuze Zilveren Griffel, waarmee ze worden erkend als de best geschreven boeken van het afgelopen jaar.
Marco Kunst, Patroon (Gottmer, 2020)
Mylo en zijn vriend Mees spelen met een oude kogel van Mylo’s opa en dat gaat vreselijk mis. Mees sterft en Mylo blijft achter, zonder vriend en met een gigantisch schuldgevoel. Gelukkig heeft hij veel steun van zijn opa. Samen gaan ze ook op reis naar Amerika, waar Mylo’s vader vandaan komt. Daar ontdekt Mylo een lang verborgen geheim. Patroon is een boek voor leerlingen in de bovenbouw die pittige verhalen aankunnen over thema’s als schuldgevoel, trauma en vergeving.
Efua Traoré, Kinderen van het drijfzand (Leopold, 2022)
Simi gaat in de zomervakantie haar oma voor twee maanden bezoeken. Ze moet behoorlijk wennen aan totaal andere levensstijl van haar grootmoeder. Hoewel ze in hetzelfde land (Nigeria) wonen, is voor de stadse Simi uit Laos het primitieve leven in het oerwoud bij haar oma totaal anders. Als lezer ontdek je de gevaren, maar ook de magie van het oerwoud. Oma behoort tot de etnische groep Yoruba en gelooft in onder andere de geesten die tussen hemel en aarde wonen. streek waar de schrijfster zelf als kind woonde.
