Profile

Dé basis voor het basisonderwijs

Taal
11/01/2022
Leestijd 3-4 minuten
Geschreven door Marieke Baselmans

Schrijver in de klas

Haal je een schrijver in je klas, dan is succes gegarandeerd. Leerlingen vinden het prachtig om een heuse schrijver te ontmoeten, de mens achter de boeken uit de schoolbibliotheek. Waaraan je van alles kunt vragen over zijn of haar boeken, maar ook over het schrijverschap.

Save the children

De leerlingen van Kindcentrum Sittard zijn een dag later nog onder de indruk van het bezoek van schoolschrijver Manon Berns in hun groep 7. Giono Penders, 11 jaar: ‘Het schrijversbezoek was superleuk! Ze kon goed vertellen en ook moesten we vragen over haar serie de Blockbusters goed beantwoorden om een kluis te kraken. In de kluis lag voor iedereen een boekenlegger.’ Sommige leerlingen willen, net als de schrijfster, ook een eigen boek schrijven. Ibrahim Alnabalsi (11 jaar) heeft zijn eerste tien hoofdstukken al in klad geschreven en Erik Khachatryan (10 jaar) heeft ook al enkele hoofdstukken, voorzien van illustraties, af. Ze kregen tips van Berns om hun boek verder vorm te geven en ze vond de opzet van hun verhalen goed, vertellen de leerlingen trots.

Schoolschrijvers kunnen leerlingen enthousiasmeren om zelf een verhaal te schrijven

Letters levend maken
Berns: ‘Ik wil bij de leerlingen met mijn boeken en schoolbezoeken bereiken om op een spannende en afwisselende manier een wereld te openen die veel kinderen niet goed kennen: de beeldende kunst. Er zijn altijd kinderen in een klas aan wie je merkt dat ze er niet zo’n zin in hebben. Als deze leerlingen dan toch meedoen (en dat lukt eigenlijk altijd!), gaat mijn schrijvershart harder kloppen. Actief kijken, luisteren en meepraten, vingers opsteken, vertellen: dat is echt het grootste compliment. En als een leerling na de les naar je toekomt om te zeggen dat hij alle delen uit de serie gaat lezen, is dat natuurlijk te gek. Een groots compliment kreeg ik van een leerkracht: “Ik weet niet wat je met ze gedaan hebt, maar ze lezen eindelijk!”’ Leerkrachten tipt ze om letters tot leven te laten komen: ‘Bekijk een filmpje over het onderwerp. Laat een voorwerp zien dat met het boek te maken heeft. Lees een interview met de schrijver. Laat leerlingen een vraag bedenken en deze aan de schrijver mailen. En minder spannend misschien, maar heel doeltreffend: begin elke ochtend met vijftien minuten lezen in je eigen boek.’

Schoolschrijver
Stichting De Schoolschrijver biedt programma’s rondom lezen en schrijven voor alle basisscholen die hun leerlingen willen helpen betere lezers en sterkere schrijvers te worden. In alle programma’s dragen kinderboekenschrijvers hun liefde voor taal en hun beste tips over op leerlingen, leerkrachten, leesconsulenten, ouders.
De effectiviteit van de aanpak van De Schoolschrijver is in 2020 door meta-onderzoek bevestigd: The Theory of Change van onderzoeksbureau Sinzer. Het onderzoek toont aan dat de onderscheidende aanpak van De Schoolschrijver goed werkt: kinderen in het basisonderwijs worden door de aanpak effectief en creatief gestimuleerd en daarmee gemotiveerd in lezen en schrijven, wat leidt tot bewezen grotere taalvaardigheid en daarmee taalsterke kinderen op de lange termijn.
Het schrijversbezoek is voor veel scholen een jaarlijks terugkerend evenement. Uit het onderzoek Dichter bij de schrijver, dichter bij lezen (Bos, 2018) blijkt dat kinderen na een goed voorbereid bezoek meer gaan lezen, en in veel gevallen ook andere boeken gaan lezen dan ze gewend zijn. De schrijver werkt als katalysator van leesmotivatie, dankzij het persoonlijke verhaal en het persoonlijk contact.

Voorbereiding
Voordat een auteur op bezoek komt, kun je met je leerlingen je verdiepen in het werk van de schrijver. Lees een recent boek voor van de schrijver, terwijl de leerlingen als schetsend verbeelden wat ze opmaken uit het verhaal. Motiveer je leerlingen om ieder drie vragen te bedenken specifiek over het voorgelezen boek, die ze aan de schrijver willen stellen. Laat je leerlingen op de dag van het bezoek eens hun beeldend werk presenteren aan de schrijver van het boek.
Of maak vooraf een mindmap met informatie die je over de schoolschrijver kunt vinden. Laat je leerlingen deze mindmap als bron gebruiken om te komen tot vijf vragen die ze de auteur willen stellen tijdens het bezoek. En schrijf als verwerking recensies (zie het kader ‘2 Leestips’).

Schrijfster en schoolschrijver Marte Jongbloed weet hoe je kinderen nieuwsgierig maakt naar een boek. Al op de eerste pagina’s van haar boek De beestenbaas worden de hoofdpersonages kort voorgesteld door middel van een tekst en een illustratie. Je wordt direct nieuwsgierig wat deze boeiende personages zullen gaan beleven. Het boek is het vervolg op de avonturen in De bullebakbaas. Een heerlijk voorleesboek dat je leerlingen zal uitdagen om zelf ook hun fantasie aan het werk te zetten. En dus om zelf ook een verhaal te schrijven.

2 Leestips
Manon Berns, Het Picasso Mysterie (Kluitman, 2017)
Erik Khachatryan (10 jaar) schreef een recensie over dit boek, dat het eerste deel is van de Blockbusters-serie: ‘Het boek gaat over twee leden van de Blockbusters: Jimi en Storm. Storm hoort een geheimzinnig telefoongesprek tussen zijn moeder en professor Sax. Het wereldberoemde schilderij van Picasso staat bij Storm in het geheim thuis! Ik vond het een spannend en een leuk boek. Ik had nog nooit een boek over kunst gezien of gelezen. Het thema ‘Kunst’ is geweldig. Je kunt het thema van het boek ook in het echt zien!’

Manon Berns, De ondergrondse Rembrandt (Kluitman, 2019)
Gino Haartmans (10 jaar) schreef zelf een recensie over het tweede deel van de Blockbusters-serie, dat twee jaar na het eerste deel uitkwam: ‘Ik vond het een leuk en spannend verhaal. Het gaat over dingen die je zelf ook mee kunt maken. De kinderen in het verhaal gaan op kamp. Net als onze klas in het voorjaar.’ Het boek draait om een scoutingskamp in Maastricht. Daar voeren ze spannende opdrachten uit en ze ontdekken dat er in de Tweede Wereldoorlog van alles verborgen werd gehouden in de ondergrondse Kluis in de Sint-Pietersberg.