Inloggen
Abonneren
Contact
Onderwijs solidair? Ammehoela!
Toen ik startte in het onderwijs deed ik dit, omdat ik het verschil wilde maken. En dat lukte. Ik ontwikkelde mijzelf en werd de leerkracht die ik hoopte te worden. Tegelijkertijd moet ik helaas concluderen dat we als sector ook een ander verschil aan het maken zijn: de kansenongelijkheid groeit. Het lukt ons niet het onderwijs de grote gelijkmaker te laten zijn voor alle kinderen. Daar ben ik zelf medeschuldig aan.
Begin dit jaar nam ik de beslissing om per volgend schooljaar op een andere school te gaan werken. Niet omdat ik het niet naar mijn zin heb op mijn huidige school, integendeel. Gemotiveerde en vakkundige collega’s, ijzersterke schoolleider, betrokken ouders en leerlingen die over het algemeen mijn instructies gedwee tot zich nemen en de aangeboden stof vrijwel direct beheersen. Een voorbeeldige school.
Dat het niet op elke school het geval is, blijkt uit de problematiek op de school waar ik volgend schooljaar aan de slag ga. De Tijl Uilenspiegelschool in Amsterdam-West huist in een prachtig nieuw gebouw in een populaire wijk. Hoewel de wijk zelf witter dan wit aan het worden is, telt de school enkel kinderen met een (vooral niet-westerse) migratieachtergrond. Ook hier zijn veel betrokken ouders en leerlingen. De leerkrachten die er werken, maken soms een bewuste keuze om juist hier aan de slag te gaan, net zoals ik, maar daarvan zijn er nu nog te weinig. Het is voor deze school enorm lastig om de klassen te bemensen met genoeg gekwalificeerde leraren. Van het onderwijzend personeel, 35 personen, zijn er meerderen, acht, niet gekwalificeerd als leerkracht (bevoegd), de aanwas van nieuwe bevoegde leerkrachten is gering. Het verloop is groot. Het lerarentekort slaat hier veel harder toe dan op mijn huidige school. En dat is geen toeval.
Ouders uit de wijk, ook ikzelf, kiezen ervoor hun kind naar een basisschool te laten gaan waar ook vriendjes en vriendinnetjes zitten. Leerkrachten kiezen er wellicht vaker voor om te werken op een school waar het misschien nét wat makkelijker gaat. Het keiharde effect hiervan is dat we kinderen die van huis uit vaak al minder kansen krijgen om succesvol te zijn, hierdoor als sector ook op school een eerlijke kans ontnemen. De solidariteit in het onderwijs stopt blijkbaar bij de voordeur van de eigen school. We laten dit gebeuren.
We wachten op een wonder. We wachten op investeringen vanuit Den Haag om dat vermaledijde lerarentekort nu eindelijk eens structureel op te gaan lossen. Ik heb een vervelende mededeling: dat gaat voorlopig niet als vanzelf gebeuren en al vindt dit wonder wel plaats, dan zijn we al te laat voor een hele generatie. De maatregelen die er wel uit Den Haag komen, richten zich op het toestaan van onbevoegden voor de klas. Jij mag raden welke scholen hier het meeste gebruik van zullen gaan (moeten!) maken … en reeds maken.
Het is falend beleid. We staan erbij en we kijken ernaar. We hebben gestaakt, gedemonstreerd. In alle media hebben we onze zorgen gedeeld. Er werd naar geluisterd, ja-geknikt en het leven ging door. Het zijn ten slotte niet de kinderen van onze beleidsmakers, journalisten en televisiepersoonlijkheden die het hardste getroffen worden.
Natuurlijk, er kwamen investeringen, maar ‘too little, too late’. Zoals eigenlijk altijd is het aan de leerkrachten zelf om het op te gaan lossen. Dat ik daar ook van baal, mag duidelijk zijn, ik ben er één van jullie en de stoom komt uit mijn oren, maar blijkbaar is het de enige manier om beleidsmakers ervan te overtuigen dat onderwijs geen opvang is, dat het kansen biedt en zou moeten gelden als de grote gelijkmaker voor elk kind.
Dit is geen vingerwijzing naar mijn collega’s, maar een uitgestoken hand. Bepaal voor jezelf waar je toegevoegde waarde als leerkracht het grootst is, bepaal voor jezelf hoe makkelijk je kunt wisselen van school. Bepaal ook voor jezelf of je genoeg vertrouwen hebt in beleidsmakers om dit voor die leerlingen op te gaan lossen. Deze afwegingen gingen vooraf aan mijn beslissing om dat warme nest te verlaten. Ik weet als geen ander hoe lastig zo’n besluit te nemen is. Het kan echter wel, er is een keuze. Die keuze is aan jou.
