Profile

Dé basis voor het basisonderwijs

Columns
22/02/2024
Leestijd 2-3 minuten
Geschreven door Naomi Smits

Verhalen vertellen

‘Juf Naomi?’ ‘Ja?’, antwoord ik weifelend. ‘Oh, je bent het echt!’ Ik sta op een festival en word op weg naar de bar tegengehouden door een kudde jongemannen. Het blijken oud-leerlingen en opeens voel ik me stokoud – zij zijn nu begin twintig. Ik was ooit hun stagejuf.

Save the children

Oké, ik moest even diep graven in mijn geheugen om dit gezelschap te plaatsen, maar dan weet ik het weer: de geschiedenislessen met de vuurstenen, het verhaal van de klok en elke week Griekse mythen. ‘Dat verhaal van die Minotaurus ben ik nooit vergeten, juf!’, een van hen rakelt vol enthousiasme – het bier klotst over de rand van zijn plastic beker – alles op. Ik ben verbaasd en vereerd tegelijk: hoe weet hij na al die jaren nog dat ik met een bolletje wol door de klas tussen de tafels door liep om een heus labyrint te creëren, terwijl ik het verhaal over Theseus en Ariadne vertelde? ‘Je las niet alleen superspannend voor, je vertelde ook altijd de mooiste verhalen!’ Hier moet ik zeker met hen op proosten. De aankondiging van het volgende optreden zet me weer met beide benen op de dansvloer; mijn oud-leerlingen moeten ‘deze gast echt zien’ en beduusd laten ze me achter bij de bar.

Het doorgeven van een verhaal – of je nu voorleest of vertelt – is het allermooiste dat er is. Verhalen vertellen is entertainment en informatievoorziening tegelijk. Het leert je over culturen, normen en waarden. Het zorgt ervoor dat ‘iets’ in leven wordt gehouden en niet vergeten, van generatie op generatie. Het vertellen van verhalen is fundamenteel voor het menselijk bestaan. En een leerkracht kan hierin het verschil maken.
Terwijl ik terugloop naar de mainstage, denk aan mijn docenten van de middelbare school – stuk voor stuk rasechte verhalenvertellers – die me tijdens de lessen Latijn, Grieks, Nederlands, Frans, Duits, Engels, geschiedenis en zelfs aardrijkskunde meevoerden naar compleet andere werelden. Die een klas vol pubers aan hun lippen konden laten hangen en hen konden laten genieten van een der mooiste geschenken ter wereld: het verhaal. Ik hoorde over sluwe vossen, kluchtige vrekken, verboden liefdes en heldhaftige daden. En ik zie mezelf weer zitten op die donkerbruine stoeltjes aan dito tafeltjes met een leeg aantekeningenschrift voor me, handen onder mijn kin. Mijn brein deed het werk; de verhalen sloeg ik vanzelf op.

‘Die gast’ op het podium laat het publiek compleet uit zijn dak gaan. Ook hij vertelt een verhaal. Ik mag dan wel geen DJ zijn, maar ook ik weet blijkbaar te raken. Dus blijf ik voorlezen, vertellen, verhalen doorgeven. En ik raad je aan om hetzelfde te doen. Want wie weet kom je nog eens oud-leerlingen tegen die zich jou en jouw verhalen tot op de dag van vandaag nog herinneren. De kracht van verhalen vertellen, is namelijk veel sterker dan je denkt.

Naomi Smits